Son yıllarda elektrikli ve hibrit araçların satışlarında gözle görülür bir artış yaşanıyor. Bu yükselişin en önemli nedenleri arasında çevresel kaygılar, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltma çabaları, gelişen batarya teknolojileri, hükümetler tarafından sunulan teşvikler, şarj altyapısındaki gelişmeler olsa da en önemlisi tüketicilerin düşük işletme maliyetlerine olan ilgisi elektrikli araçların tercih edilmesini hızlandırıyor.
ODMD (Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği tarafından yayınlanan son bültende yer alan bilgiye göre diğer tüm motor tipleri satışında azalma kaydedilirken elektrikli ve hibrit araç satışlarında artış olması bu durumun önemli kanıtı arasında yer alıyor.
Bu yaygınlaşmayla birlikte elektrikli araçların güvenliği de önemli bir gündem maddesi haline geldi.
Özellikle batarya kaynaklı yangın riskleri, hem kullanıcıları hem de sigorta sektörü gibi risk yönetimiyle ilgilenen paydaşları yakından ilgilendiriyor.
Yapılan araştırmalar elektrikli araçların fosil yakıtlı araçlardan daha fazla alev alma riskine sahip olduğuna dair geçerli bir kanıt sunamıyor. Aksine, fosil yakıtlı araçlar daha fazla yangına sebep oluyor. İsveç Acil Durumlar Ajansı tarafından 2022 yılı için yapılan bir çalışmada, tüm yakıt türlerinin 100.000 araç başına 68 yangın çıkardığı, buna karşılık elektrikli araçların 100.000 araç başına 3,8 yangın çıkardığı tespit edilmiştir. Her ne kadar araçların eskimeye başlaması ile birlikte bu olasılık artacak olsa da aradaki fark kapanacak gibi görünmüyor.
O halde bu araçların daha düşük risk taşıdığını düşünebiliriz. Ancak bir de madalyonun diğer tarafı var. Kabaca ele almamız gerekirse fosil yakıtlı araç yangınında ortaya çıkan ısı yaklaşık 600 C° olmasına karşın elektrikli araçlarda ölçülen sıcaklık 2700 C° seviyesine çıkabiliyor.
Bu gerçek bir tarafta duruyorken geleneksel içten yanmalı motorlara sahip araçlara kıyasla farklı tehlikeler barındıran elektrikli araç yangınları, söndürme yöntemleri ve risk yönetimi açısından özel önlemler gerektiriyor. Bataryalarda meydana gelen yanma sırasında oksijen salınımı olması, bataryaların dış etkenden korunması amacı ile içine yerleştirildikleri zırh sönürme işlemini zorlaştıran başlıca etkenlerden sayılabilir.
Diğer büyük bir sorun da yanma sırasında açığa çıkan gazların oksijenle sınırlı olmaması. Batarya yangınlarında karbon monoksit, hidrojen siyanür gibi inanılmaz derecede ölümcül gazlar da açığa çıkar. Özellikle kapalı alanlarda batarya patlaması olarak nitelendirilen şey ortamda biriken bu gazların patlamasıdır.
Tüm bu korkutucu sonuçlarla karşılaşmamak için bazı küçük önlemler almak faydalı olacaktır.
Öncelikle şarj üniteleri uygun standartlarda, sertifikalı ve orijinal sistemler olmalıdır. Yangınların büyük bölümünün şarj sırasında başladığı gerçeği unutulmalıdır.
Diğer taraftan şarj ünitelerinin bağlı olduğu şebekenin kapasitesinin de bu yüke uygun olması gerekir. Evlerimize takılacak şarj üniteleri için bu kısım son derece önemlidir. Evinizin, apartmanınızın veya iş yerinizin elektrik tesisatının bu yük için tasarlanmadığını göz ardı etmeyin.
Şarj ünitelerinin kapalı alanlarda ve özellikle binaların bodrum katında olmamasına özen gösterilmelidir. Yangın sırasında aşırı yüksek sıcaklıkların oluşturacağı yapısal hasarlar dışında çıkan gazların yaşam üzerindeki tehlikeleri ve merdiven sahanlıkları, asansör boşlukları, kablo bacaları gibi alanlardan kolayca diğer katlara yayılacağı bilinmelidir.
Batarya kısmının zarar görme ihtimali olan her türlü kaza, çarpma, sürtme durumunda bataryaların mutlaka uzmanlar tarafından kontrolleri yapılmalıdır.
Bataryaların tam dolu şarjından ve tam deşarjından kaçınılmalı, üreticilerin bu konudaki uyarıları dikkate alınmalıdır.
Araçların bakımlarının mutlaka yetkili ve bu konuda uzman olan kişilerce yapılmasına özen gösterilmelidir.
Araçların çekilmesi, taşınması, lastik değişimi gibi sıradan gibi görülen müdahalelerde dahi üreticilerin uyarıları dikkate alınmalıdır.
